Page 16 - 2016_22
P. 16
Άρθρα 16
ην Πέμπτη 11/2/2016 οι είναι μηχανικό κύμα. Αυτά τα μηχανικά κύματα
ερευνητικές συνεργασίες LIGO χρειάζονται ύλη για να ταξιδέψουν, γι’ αυτό
(Laser Interferometer Gravitation- και ο ήχος δεν διαδίδεται στο κενό.
Τ al-wave Observatory, ΗΠΑ) και ¨Ολοι ξέρουμε και ένα άλλο είδος κυμάτων
VIRGO (Ιταλία) ανακοίνωσαν από τα ηλεκτρομαγνητικά (ΗΜΚ). Τέτοια είναι τα
κοινού την απ’ ευθείας ανίχνευση βαρυτικής ραδιοφωνικά ή τηλεοπτικά, τα μικροκύματα,
ακτινοβολίας! το φως, οι υπεριώδεις, οι ακτίνες Χ, η
[Πριν από περίπου 42 χρόνια οι Russell A. ραδιενέργεια . Τα ΗΜΚ παράγονται από
Hulse και Joseph H. Taylor, Jr, επιβεβαίωσαν φορτία όχι όμως ακίνητα αλλά από φορτία
έμμεσα την ύπαρξη της βαρυτικής που κάνουν ταλαντώσεις. Αυτά τα κύματα
ακτινοβολίας. Συγκεκριμένα οι ερευνητές αυτοί τρέχουν με την ταχύτητα του φωτός τόσο
παρατήρησαν ότι η συχνότητα περιστροφής στην ύλη όσο και στο κενό.
ενός συστήματος διπλού αστέρα αλλάζει Η Φυσική έχει ανακαλύψει ότι η Φύση
λόγω απώλειας ενέργειας με ρυθμό εκείνον λειτουργεί συνήθως με συμμετρίες. Π.χ.
ακριβώς που προβλέπει η Γενική Θεωρία το φορτίο και η μάζα, αν και διαφορετικά
της Σχετικότητας όταν οφείλεται σε βαρυτική πράγματα, έχουν πολλές κοινές ιδιότητες. Αν
ακτινοβολία. Για την ανακάλυψή τους αυτή λοιπόν ένα ταλαντούμενο φορτίο παράγει
οι Hulse και Τaylor τιμήθηκαν με το βραβείο ΗΜΚ, γιατί και μια επιταχυνόμενη μάζα να
Nobel φυσικής το 1993. Ωστόσο, δεν είχαν μην εκπέμπει βαρυτικά κύματα (ΒΚ); Από εκεί
παρατηρήσει κατ’ ευθείαν τα βαρυτικά κύματα. ξεκίνησε ο Einstein το 1906 και με ανώτερα
Είχαν συμπεράνει την ύπαρξή τους έμμεσα μαθηματικά περιέγραψε τα υποτιθέμενα (ΒΚ)
από τη χρονική εξέλιξη ενός συστήματος, που που κανένας τότε δεν είχε δει.
αναμενόταν Βαρυτικά κύματα Και τα ΒΚ
να εκπέμπει τρέχουν
βαρυτική παντού στην
ακτινοβολία. ύλη και στο
Η απ’ ευθείας κενό με την
ανίχνευση ταχύτητα
της του φωτός.
βαρυτικής Ενώ όμως
ακτινοβολίας, τα ΗΜΚ
που μπορούν
αναζητούσαν να γίνουν
οι φυσικοί πολύ
ήδη από τη εύκολα
δεκαετία του αντιληπτά
’60, βασίζεται ακόμα και
στο ότι είναι αν είναι
διακύμανση ασθενή (με
της ανάλογες
γεωμετρίας συσκευές
του χώρου.] που
Η ύλη εκδηλώνεται με δύο ιδιότητες. Η μια φτιάχνει ο άνθρωπος εδώ και 110 χρόνια,
είναι η μάζα και η άλλη το ηλεκτρικό φορτίο πομποί και δέκτες) τα βαρυτικά κύματα έχουν
( φορτίο). Η μάζα δημιουργεί βαρυτικό πεδίο μια ιδιαιτερότητα. Είναι πολύ ασθενή για τα
και το φορτίο ηλεκτρικό πεδίο. Πεδίο λέμε ένα ανθρώπινα μέτρα. Για να γίνουν αντιληπτά
χώρο μέσα στον οποίο ασκούνται αντίστοιχες πρέπει να παραχθούν από τεράστιες
δυνάμεις. Στο βαρυτικό ασκούνται βαρυτικές επιταχυνόμενες μάζες ( δεκάδες φορές
δυνάμεις σε μάζες και στο ηλεκτρικό, μεγαλύτερες από τη μάζα του Ηλιου). Αυτός
ηλεκτρικές δυνάμεις σε φορτία. είναι και ο λόγος που μέχρι τώρα δεν είχαν
Το κύμα είναι μια διαταραχή που ταξιδεύει γίνει αντιληπτά.
στο χώρο και το χρόνο. Μια πέτρα που πέφτει Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δυο μαύρες
στην επιφάνεια του νερού παράγει τα γνωστά τρύπες με μάζες 29 και 36 φορές
μας μηχανικά υδάτινα κύματα. Και ό ήχος μεγαλύτερες από τη μάζα του Ηλιου,
