Εκδρομή στο Cern

dsc07987

Στις αρχές Σεπτεμβρίου τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά ταξίδεψαν στο CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire), το μεγαλύτερο σε έκταση πειραματικό κέντρο πυρηνικών ερευνών της σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο. To ταξίδι των 30 μαθητών και τριών καθηγητών των Εκπαιδευτηρίων Μπουγά ξεκίνησε στις 29 Αυγούστου και ολοκληρώθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου, αφού εκτός από εκπαιδευτικό ήταν και ψυχαγωγικό, μιας και συνδύαζε μια όμορφη και ενδιαφέρουσα περιήγηση, σε διάφορα μέρη της Ιταλίας και Ελβετίας. Την 1/9/2016 μαθητές και καθηγητές βρεθήκανε στην πύλη του CERN που θυμίζει συνοριακό φυλάκιο αφού περνούν μόνο όσοι εργάζονται, ή όσοι έχουν την απαραίτητη διαπίστευση. Εκεί τους υποδέχτηκε η κ.  Ιωάννα Δημητρακοπούλου – Κουταβά συντονίστρια των επισκέψεων στο πείραμα CMS και η κ. Δέσποινα Χατζηφωτιάδου  ερευνήτρια και επικεφαλής του πειράματος ALICE. Στην αίθουσα συνεδριάσεων του Bohr στο κτίριο 40 η κ. Χατζηφωτιάδου έδωσε μια διάλεξη προκειμένου να τους εισάγει στον κόσμο της σωματιδιακής φυσικής και στο τέλος οι μαθητές της έθεσαν διάφορες ερωτήσεις. Η επίσκεψή τους συνεχίστηκε στο πείραμα ATLAS ένα από τα δύο μεγάλα πειράματα του CERN, όπου οι υπεύθυνοι κ. Αναστασία Πατσουλή και ο κ. Krysztof Zabrzycki  τους  περιέγραψαν πως λειτουργεί ο μεγάλος ανιχνευτής  και είδαν στο κέντρο ελέγχου τους επιστήμονες,  εν δράση.

Η ξενάγησή τους  συνεχίστηκε στο κτίριο κρυογονικής  δοκιμής  SM18 όπου ο κος Αποστολάκης, η κα. Πατσουλή, ο κος Φαντάκης και ο κος Παπαστεργίου τους  περιέγραψαν, αφού τους  χώρισαν σε ομάδες, τη λειτουργία του μεγάλου αδρονικού επιταχυντή LHC, τον τρόπο που επιταχύνουν διάφορα σωματίδια, τη χρήση των μαγνητών και το σκοπό όλων των πειραμάτων.

Το μεσημέρι γευμάτισαν στο περίφημο κυλικείο του   CERN, όπου είχαν  την ευκαιρία να συνευρεθούν με σπουδαστές, καθηγητές, ερευνητές απ’ όλο τον  κόσμο και κάπου ανάμεσά τους συνάντησαν και τον καθηγητή John Ellis.

 Στο δεύτερο μεγάλο πείραμα του  Cern , στον ανιχνευτή CMS, φορώντας κατάλληλα κράνη για ασφάλεια, κατεβήκαν  80m κάτω από την επιφάνεια της Γης, στο σημείο όπου τεράστια υπολογιστικά συστήματα συλλέγουν τις πληροφορίες του ανιχνευτή όπου εκείνη τη στιγμή βρισκόταν σε λειτουργία. Η ενημέρωσή στο CERN συνεχίστηκε και την επόμενη ημέρα 2/9 όπου η κ. Δέσποινα Χατζηφωτιάδου που είναι πειραματικός φυσικός και  εργάζεται στο Cern από 1987, τους ξενάγησε στο  πείραμα ALICE,  έναν  από τους τέσσερις ανιχνευτές του επιταχυντή LHC. Το  πείραμα ALICE μελετά  τις αλληλεπιδράσεις των βαρέων ιόντων μολύβδου προσπαθώντας να εντοπίσει, αν όπως έχει περιγραφεί θεωρητικά, κατά τα πρώτα δευτερόλεπτα μετά την μεγάλη έκρηξη δημιουργήθηκε μια «σούπα» στοιχειωδών σωματιδίων κουάρκ και γλουονίων, τα οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν υπάρχουν ελεύθερα στη φύση. Η κ. Χατζηφωτιάδου δουλεύει στο CERN σαν πρώτης βαθμίδας ερευνητής του Εθνικού Ινστιτούτου Πυρηνικής  Φυσικής της Ιταλίας, με έδρα τη Μπολόνια.

Γενικές πληροφορίες

Το CERN διατηρώντας βρίσκεται δυτικά της Γενεύης, στα σύνορα Ελβετίας και Γαλλίας. Ιδρύθηκε το 1954 από δώδεκα ευρωπαϊκές, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Ο Μεγάλος επιταχυντής Αδρονίων (LHC), μια κυκλική πειραματική διάταξη ηλεκτρομαγνητών μήκους 27 χλμ βρίσκεται βυθισμένη 100 μέτρα κάτω από τη γη, ανάμεσα στις δυο χώρες στην Κεντρική Ευρώπη. Επιστήμονες από όλο τον κόσμο εργάζονται προκειμένου να ανακαλύψουν τι συνέβη στο σύμπαν μερικά δευτερόλεπτα μετά την Μεγάλη Εκρηξη (Big Bang). Για να το πετύχουν αυτό επιταχύνουν ενεργειακά δέσμες πρωτονίων (πυρήνες ατόμων) σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίες συγκρουόμενες εντός τεσσάρων πειραματικών διατάξεων ανιχνευτών (κυκλικές κατασκευές με χιλιάδες αισθητήρες συλλογής πληροφοριών μήκους 40 μέτρων και ύψους άνω των 20) παράγουν σωματίδια που δεν εμφανίζονται ελεύθερα στη φύση.

Το CERN όμως δεν είναι σημαντικό μονάχα για τις έρευνες του στη Φυσική. Ο Tim Berners Lee δημιούργησε τον παγκόσμιο ιστό που χρησιμοποιούν πλέον εκατομμύρια υπολογιστές σε όλο τον κόσμο για πλοήγηση στο internet και τώρα είναι έτοιμοι να δώσουν στον κόσμο της πληροφορικής μια νέα επανάσταση που ακούει στο όνομα Grid.

Ο δρ. Ελις είναι καθηγητής της Έδρας Κλερκ Μάξγουελ του King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και κάνει την έρευνά του στο CERN περισσότερα από 40 χρόνια. Διετέλεσε Διευθυντής του Θεωρητικού Τομέα του CERN και σύμβουλος του Γενικού Διευθυντή του CERN.